یکی از اختلالات گوارشی شایع، نفخ است. نفخ یک فرآیند بیولوژیکی است. به طور کلی نفخ ناشی از تجمع گاز در دستگاه گوارش است. نفخ می تواند به ناراحتی شکمی منجر شود. اکثر مردم نفخ را تجربه کنند. نفخ با باد کردن و آماسیدن شکم، احساس‌پری و فشار در شکم پس از غذاخوردن و آروغ زدن مشخص می‌شوددر اغلب موارد، تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی می تواند به کنترل بیش از حد گاز کمک کند. در ادامه 10 عامل اصلی نفخ و معرفی داروی درمان فوری آن را در داروکلیک بررسی کرده ایم.

 

موارد زیر برای نفخ بزرگسالان مطرح هستند در صورتی که نوزدا شما دچار نفخ و باد شکم شده است، پیشنهاد می کنیم از داروی ضدنفخ کولیکز ویتان استفاده کنید تا درد دل فرزند عزیزتان سریع برطرف شود.

 

10 عامل اصلی نفخ و معرفی داروی درمان فوری آن

 

چرا نفخ اتفاق می افتد

بعضی از افراد به غلط، سایر علل بزرگی شکم مانند چربی جدار شکم، تجمع مایع داخل شکم و تومورهای شکمی را نفخ توصیف می کنند. به طور طبیعی، گاز همراه غذا و مایعات وارد معده می شود . یا در داخل دستگاه گوارش در اثر هضم غذا تولید می شود. در حالت عادی دفع 15 تا 20 مرتبه گاز در شبانه روز طبیعی است. ولی برخی بیماران احساس می کنند که دفع گاز در آنها بیشتر از معمول است یا از بوی نامطبوع آن شکایت دارند. گاز در سیستم گوارش ما عمدتا از نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است. هنگامی که ما غذا را هضم می کنیم، گاز، عمدتا به شکل هیدروژن، متان و دی اکسید کربن آزاد می شود.

عمده این گاز بلع شده به دنبال غذا، از معده به صورت آروغ زدن خارج می شود. فقط قسمت کوچکی از آن وارد روده می شود.

بلع هوا یا آئروفاژِ در افراد مضطرب، سیگاری، عادت به جویدن آدامس بیشتر از حد معمول است. همچنین کسانی که سریع غذا می خورند و حین غذا خوردن صحبت این مشکل شایع است. البته این خروج گاز به وضعیت فرد پس از غذا بستگی دارد. آنها که سریعا بعد از صرف غذا می خوابند، مقدار بیشتری گاز وارد روده هایشان می شود.

علل نفخ کردن

نفخ شکم می تواند ناشی از فرآیندهای طبیعی بدن باشد. یا ممکن است در اثر بیمارهای درگیر کننده دستگاه گوارش ناشی شود. برخی از علل تشکیل نفخ عبارتند از:

سندرم روده تحریک پذیر

شایع ترین علت نفخ سندرم روده تحریک پذیر یا کولیت های عصبی هستند. از آنجا که سیستم روده ای با اعصاب روده ای کنترل می شود کولیت های عصبی و روده تحریک پذیر با استرس روانی در ارتباط است. در صورتی که سیستم اعصاب روده و معده عملکرد مناسب نداشته باشد. تحت تأثیر واکنش های محیطی، حرکات روده دچار مشکل شده و دردهای شکمی همراه با اسپاسم های شدید بروز می کند. همچنین استرس های محیطی ممکن است سبب ایجاد اسهال و یبوست شوند که یکی از علایم آن معمولاً ایجاد نفخ است.

 

رشد بیش از حد باکتری ها در معده یا روده کوچک

عفونت های روده ای یکی دیگر از علل نفخ است. رشد بیش از حد باکتری ها در داخل روده و یا معده مانند هیلکو باکترپیلوری و برخی بیماری های انگلی باعث ایجاد نفخ می شوند. گاهی اوقات غذا قبل از هضم و جذب توسط باکتریها مصرف گردیده و تولید گاز افزایش می یابد.

 

تند غذا خوردن

سرعت زندگی در عصر مدرن، افراد را مجبور می کند تمام کارهای خود را شتابزده انجام دهند. به هنگام غذا خوردن اغلب مقداری هوای تولیدکننده گاز معده نیز بلعیده می شود . همین امر موجب باد کردن معده می شود. هرچه سریعتر غذا می خورید هوای بیشتری می بلعید. با این حال هوای محبوس شده در معده تنها دلیل بروز نفخ معده نیست. زمانی که سریع غذا میخوریم، خوردنیها به خوبی جویده نمیشوند و این وضعیت موجب میشود قطعات بزرگتری از غذا به معده وارد شوند و هضم آنها مدت زمان بیشتری طول می کشد. این وضعیت نیز به نوبه خود به نفخ معده کمک می کند.

 

عادت به مصرف نوشابه و نوشیدنیهای صنعتی

مصرف نوشابه موجب می شود معده ورم کند. چراکه حاوی شیرین کننده های مصنوعی است که قابل هضم نیستند.اگر نوشابه گازدار هم باشد این وضعیت تشدید می شود.

 

مصرف زیاد نمک (سدیم)، خوراکی های رژیمی و شیرین کننده های مصنوعی

به گفته کارشناسان حتی سالمترین ساندویچها نیز حاوی سدیم هستند و مصرف نمک زیاد میتواند عامل نفخزا در معده باشد. شیرین کنندههای مصنوعی مدت زمان زیادی داخل معده می مانند. زیرا سیستم گوارشی قادر به هضم آنها نیست و همین امر موجب تورم و نفخ معده می شود.

 

مصرف بیش از حد حبوبات

انواع حبوبات شامل نخود، لوبیا و عدس منبع غنی از پروتئین گیاهی به حساب می آیند. متأسفانه کربوهیدراتهای موجود در حبوبات غیرقابل هضم هستند. به همین دلیل ویژگی نفاخ بودن از مشخصه های اصلی این گروه از موادغذایی است.

 

جویدن آدامس یا مکیدن آبنبات و مصرف سیگار

جویدن آدامس یا مکیدن آبنبات سفت می تواند راه مناسبی برای کاهش وزن یا ترک سیگار باشد اما موجب میشود مقدار زیادی هوا وارد معده شود.

 

نزدیک بودن زمان مصرف وعده غذایی شام با ساعت خواب

دراز کشیدن فرآیند هضم غذا را مختل میسازد. به همین دلیل در صورتی که با معده سنگین به خواب روید، موجب می شود دستگاه گوارش به سرعت مواد خوراکی را هضم نکند و هنگام صبح با مشکل نفخ معده از خواب بلند شوید.

 

یبوست

اگر دچار یبوست هستید باید درمان شوید، اما مکمل های دارای فیبر مثل پسیلیوم (برای درمان یبوست) می توانند نفخ شما را بدتر کنند.

 

مصرف برخی از داروها

مصرف برخی آنتی بیوتیکها و مسهل ها و… باعث ایجاد نفخ می شوند.

 

نفخ معمولا یک مشکل جدی برای سلامتی نیست. در بیشتر موارد، تغییر در شیوه زندگی و رژیم غذایی برای حل آن مورد نیاز است.

 

راه های برای کاهش نفخ عبارتند از:

مصرف ماست و دوغ

از آنجایی که بعضی از افراد به لاکتوز حساسیت دارند. بهتر است به جای شـیر، از ماست استفاده کرد. ماست غذایی از پیش هضم شده است. یعنی پروسهای که در روند تهیه ماست طی شده، باعث شده است که به محض ورود ماست به بدن، جذب بافت ها شود. همچنین سـاختمان شـکر موجـود در شیر، زمانی که به ماست تبدیل می شود کاملاً میشکند. کـه همـین امـر از بـروز نفـخ و گـاز معـده جلـوگیری میکند. وجود باکتریهای زنده اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس در ماست باعث کاهش شدید نفخ می شود.

استفاده از سبزی های معطر

ریختن سبزیهای معطر روی غذا و پختن آنها با غذا و یا استفاده آنها در ماست مانند مقداری نعناع خشک، زنجبیل، گشنیز، گل سرخ، آویشن باعث رقیق شدن اسید معده شده و هضم غذا را راحتتر می کند. همچنین سبزیهای معطر یا به صورت جوشانده و یا استفاده از عرق آنها مانند عرق نعناع، آویشن، گلپر، رزماری، زردچوبه، زیره و بسیاری دیگر از نفخ معده جلوگیری می نماید. خوب است بدانید که سبزیهای معطر، دارای اسانسهای میکروب کش و ضدعفونی کننده بوده و در قدیم که مواد ضدعفونی کننده و داروها موجود نبود، برای ضدعفونی دستگاه گوارش از این سبزیها استفاده می کردند.

مصرف آب

بسیاری از افراد زمانی که نفخ می کنند، فکر می کنند که نباید آب بنوشند. درصورتی که این کار کاملاً اشتباه است. زمانی که آب نمی نوشید، بدن احساس کمبود آب می کند. در نتیجه بدن سعی می کند همان میزان آب موجود در بدن را حفظ کند. پس اگر زیاد نفخ می کنید، بهتر است به جای کم کردن میزان مایعات، مقدار آنها را بیشتر کنید.

زیاد کردن وعده های غذایی سبک و عدم پرخوری

فعالیت روزانه و یا قدم زدن پس از صرف غذا

نحوه فعالیت روزانه ی شما می تواند در نفخ کردنتان تأثیر گذار باشد. سعی کنید هر روز به میزان کافی بخوابید و روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت فیزیکی داشته باشید.

به آرامی خوردن

اجتناب از آدامس و نوشیدنی های گازدار

ترک سیگار

سیگار کشیدن باعث می شود افراد هوای بیشتری بسوزانند و همچنین می توانند سیستم گوارش را تحریک کنند.

انتخاب محصولات لبنی کم لاکتوز

حذف مواد غذایی با الکل زیاد ممکن است علائم را بهبود بخشد.

عوارض جانبی نفخ

درد و ناراحتی مداوم، خجالت اجتماعی و استرس، عوارض اصلی نفخ است. علائم اضافی نشان دهنده احتمال ابتلا به بیماری های گوارشی است. درد شکم، مشاهده خون در مدفوع یا مدفوع سیاه و قیرمانند، اسهال، سوزش سردل که بدتر می شود، تهوع، کاهش وزن و کم خونی.نفخ شدید و مداوم می تواند نشانه ای از وضعیت زمینه ای مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) باشد.

جلوگیری از نفخ کردن

برخی از غذاهایی به احتمال زیاد باعث ایجاد گاز می شوند عبارتند از:

گوشت، مرغ و ماهی
تخم مرغ
سبزیجات مانند کاهو، گوجه فرنگی، کدو سبز و بامیه
میوه هایی از قبیل انگور، انواع توت ها، گیلاس، آووکادو و زیتون
کربوهیدرات هایی مانند نان بدون گلوتن، نان برنج و برنج

همان طور که همه ما به طور خاص به غذاهای خاص واکنش نشان می دهیم، گاهی تغییر رژیم غذایی برای جلوگیری از نفخ شکم ضروری است.

در برخی موارد، نفخ بیش از حد می تواند منجر به مسائل دیگر مانند ناراحتی اجتماعی و تغییرات در عادات غذایی شود. نفخ اگر بر شیوه زندگی شما تأثیر بگذارد، ممکن است بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارد. مهم این است که رژیم غذایی سالم را حفظ کنید. اگر این مشکل شروع به تأثیر منفی بر زندگی شما داشته باشد، به پزشک خود مراجعه کنید.